Diş hekimliğinde bu hal için "xerostomia" terimi kullanılır. Tükürük bezlerinin tükürük salgılama fonksiyonlarının azalması sonucunda oluşur. Tükürük salgısındaki azalma ağızda oldukça ciddi sorunların oluşmasına yol açabilmektedir.
Sebepleri:
- Biyolojik yaşlılık: Bu etkili bir faktördür, tek başına etkili değildir.
- Sistemik hastalıklar: Romatizmal hastalıklar(Sjogren's sendromu), Bağışklık sistemi hasarı (AIDS), Hormonal bozukluklar (Şeker hatalığı), Nörolojik bozukluklar (Parkinson)
- Çiğneme kabiliyetinin azalması: Eğer beslenme alışkanlıklarınızda sıvı ve yumuşak gıdalar ağırlıktaysa çiğneme fonksiyonu azalır.
- Tükürük bezlerinin cerrahi olarak çıkarılması
- Radyoterapi (Radyasyon tükürük bezlerinde kalıcı hasar yapar.
- İlaçlar (400'ün üstünde ilaç türü ağız kuruluğu yapar: deconjestanlar, diüretikler, tansiyon ilaçları,antidepresanlar, antihistaminikler,...)
- kafein ve alkol tüketimi
Belirtileri:
- Dilde yanma hissi
- Özellikle kuru yiyecekler için yeme zorluğu
- Konuşma zorluğu
- Sık susama
- Protez kullanmada zorluk
- Dudaklarda çatlaklar ve kuruluk
- Tat bozukluğu
- Kötü ağız kokusu (Bakınız, Ağız Kokusu)
Ağız Kuruluğu Nelere Yol Açar?
- Tükürüğün az olması ciddi problemleri de beraberinde getirebilir.
- Bakteri plağı ve yiyecek artıkları kolayca birikir. bu, diş eti hastalıkları ve çürüğü hızlandırır. tükürüğün kendi başına yıkama-temizleme mekanizması diş yüzeylerini temiz tutmaya yardımcıdır. (Bakınız, Diş Eti Hastalıkları)
- Tükürük çürükleri önler, diş yüzeyini temizler ve asitleri nötralize eder. böylece çürük önlenir. (Bakınız, Diş Çürükleri)
Ağız Kuruluğu Nasıl Kontrol Altına Alınır? Nasıl Tedavi Edilir?
- Sık sık yudum yudum su içilmeli. gece yatarken yanında sıvı içecek, su bulundurulmalı
- Şekersiz sakız çiğnenmeli
- Sigara, alkol, şekerli yiyeceklerden uzak durulmalı
- Yaşanılan mekanın nemi ayarlanmalı
- Gerekirse eczanelerden temin edilebilen yapay tükürük tabletleri kullanılmalı
- Bakteri plağı kontrol altına alınmalı
- Diş macunu, jel, gargara kullanılmalı
- C vitamini kullanılmalı
- Bileşiminde alkol ve sodyum lauryl sülfat bulunan ağız ve diş bakım ürünlerini kullanmamalı.
Xerostomia, ciddi ağız rahatsızlıklarına yol açabilir; ihmal edilmemelidir!